ผมมีเพื่อนที่เป็นคุณหมอ อายุ 60 กลางๆ หลังจากไปตรวจสุขภาพประจำปีมา ได้รับคำแนะนำให้ลดน้ำหนัก และวิธีการที่ได้รับคำแนะนำคือการลดแป้งและน้ำตาล (low carbohydrate diet) คุณหมอเอาจริงเอาจังมาก โดยเลือกแนวทาง ตัดแป้งและน้ำตาลโดยสิ้นเชิง (quit carb) ภายใน 3 สัปดาห์ คุณหมอลดน้ำหนักไปได้ 3 กิโล และพอใจกับแนวทางนี้ ปัญหาคือน้ำหนักทำท่าจะไม่ลดต่อไปแม้ว่า่จะยัง quit carb อยู่อย่างต่อเนื่อง คำตอบของผมคือ คุณหมอกำลังเจอกับที่ราบสูงของการลดน้ำหนัก (weight-loss plateau)
คนที่เริ่มลดน้ำหนักไม่ว่าจะด้วยวิธีไหน มักจะพบกับปัญหานี้ คือน้ำหนักไม่ลดต่อเนื่อง ยังคงยืนอยู่บนแนวราบ ไปไม่ถึงน้ำหนักที่ตั้งเป้าไว้ แม้ว่าจะยังปฏิบัติตามแนวทางเดิม จุดนี้เป็นจุดสำคัญและทำให้หลายคนเกิดการท้อ และหันกลับไปใช้พฤติกรรมเดิม นำมาสู่การเพิ่มน้ำหนักกลับไปที่เดิมหรือสูงกว่าเดิม ที่เรียกว่า โยโย่ (yo yo effect)
สาเหตุของเรื่องนี้คือ การลดน้ำหนัก่ในช่วงแรกจะทำให้ร่างกายสูญเสียไขมัน กล้ามเนื้อ และน้ำ ทำให้ร่างกายปรับตัวด้วยการลดระดับการเผาผลาญ (metabolism) ลง
วิธีออกจากที่ราบสูงของการลดน้ำหนัก มีสองทาง คือ ลดปริมาณคาโลรี่ลงไปอีก และ/หรือ เพิ่มระดับการใช้คาโลรี่ ด้วยการเพิ่มกิจกรรมทางกายภาพ (physical activity) หรือออกกำลังกายให้มากขึ้นนั่นเอง
การดำเนินวิ๔ีพร่องแป้ง (lowcarb lifestyle) ที่ผมแนะนำในเว็บไซต์นี้ คือการลดแป้งและน้ำตาล ควบคู่กับการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และที่สำคัญอีกอย่างก็คือ การปรับตัวโดยเฉพาะในทางจิตวิทยา เรียนรู้และเข้าใจร่างกายใหม่ที่มีขนาดเล็กลง อะไรคือความหิว อะไรคือความอยาก ทดลองพฤติกรรมการกิน การออกกำลังกายหลายๆ แบบ หรือ ระดับ พร้อมกับตรวจสอบน้ำหนักอย่างต่อเนื่อง แล้วคุณจะรู้ว่า ทำอย่างไรที่จะลดน้ำหนักไปสู่ระดับที่ต้องการ และมีความมั่นใจในตัวเอง